Zijn ouders altijd verantwoordelijk?

We zijn collectief ontdaan door het doodschieten van gorilla Harambe, maar Gabriëlle zou ook graag wat empathie voor de moeder van het jongetje zien. Want laten we eerlijk zijn: dit had ons allemaal kunnen overkomen.

In een dierentuin in de Amerikaanse staat Cincinatti viel een jongetje van vier in het gorillaverblijf. Een zilverruggorilla met de naam Harambe sleepte het jongetje mee. Nadat vergeefs geprobeerd was om de gorilla weg te lokken, en verdoven geen optie meer bleek te zijn, werd besloten hem dood te schieten.

Dit nieuws las ik op dezelfde dag dat ik mijn zevenjarige kwijtraakte op het schoolplein. Het schoolplein waar ik elke dag na schooltijd zit, en elke dag met andere vaders en moeders klets. Elke dag gaat het goed. Maar die dag was hij ineens weg en kon ik hem nergens vinden.

Terwijl ik liep te zoeken vloog er een traumahelikopter over, en naarmate de tijd verstreek, sloeg bij mij de paniek toe. Gelukkig dook mijn zoon weer op en kon ik weer ademhalen. En toch bleef het in mijn hoofd spoken… Had ik het kunnen voorkomen? Misschien, als ik hem continu als een havik in de gaten houd. Als ik nooit met iemand anders praat. Nooit naar mijn telefoon kijk. Nooit eens een ander kind bekijk dat wat geinigs doet in een klimrek. Nooit in mijn tas graai. En al helemaal niet ga zitten dagdromen.

Micromanagement

Ik heb me wel eens verbaasd over andere ouders in speeltuinen, die hun kinderen micromanagen. Die met hun grote voeten het terrein van kinderen betreden en luid en duidelijk aanwijzingen geven. Die onder elke glijbaan gaan staan en ‘pas op! kijk uit!’ roepen. Ik vond daar toen wat van. Ik ben meer van het vrije scharrelkind. Maar inmiddels ben ik een stuk milder geworden.

Want wat als dat vrije scharrelkind ineens weg is? Dan schieten de naarste scenario’s door je hoofd. Meestal lopen dit soort dingen met een sisser af, in die dierentuin liep het helaas anders. Wat stond die moeder te doen toen haar kleuter in het gorillaverblijf belandde? Stond ze te kletsen? Had ze hem zelf op de rand gezet en toen niet opgelet? Was ze gewoon net even met haar andere kinderen bezig, of kreeg ze een telefoontje van haar werk?

Wanneer zijn we gaan denken dat opvoeden betekent dat je kind als een soort gevangene aan de ouder vastgeklonken moet zitten?

Als ik heel eerlijk ben en niet meteen in de oordeelmodus spring, denk ik dat het iedereen zou kunnen gebeuren. En toch moet deze ouder op de digitale strafbank. Op Facebook en Twitter staat de hooivorkenbrigade al klaar om haar te lynchen. De door mij zeer bewonderde bioloog Frans de Waal vond het nodig om te stellen dat we het allemaal met elkaar eens zijn dat ouders hun kinderen in de gaten moeten houden. Er is zelfs een petitie gaande die de moeder aansprakelijk wil stellen voor de verwaarlozing van haar kind en de dood van de arme gorilla.

Realistisch over ouderschap

Maar jemig zeg, wanneer zijn we gaan denken dat opvoeden betekent dat je kind als een soort gevangene aan de ouder vastgeklonken moet zitten? En dat we die kinderen geen enkele vrijheid meer moeten geven? We leven al in een wereld waar we elkaar dag en nacht in de gaten houden. Camera’s op straat. Baby-monitors. Zorgdossiers.

Ik zeg niet dat we onze kinderen maar moeten laten gaan; een laat-maar-waaien opvoeding is net zo goed verwaarlozing. Maar zouden we niet iets realistischer naar ouderschap kunnen kijken? Dat kinderen gewoon gekke dingen doen. Dat elke ouder, hoe lief en goed en oplettend dan ook, wel eens een foutje maakt? En dat het onmenselijk is om te eisen dat we die kinderen dag en nacht aan een riempje houden? Dat als we dat wel doen, we die kinderen ook vreselijk tekort doen?

Ik ben die moeder met de onbespoten groentes, met die verantwoorde biologische kleren, die zeurt over teveel snoepen en die haar kinderen netjes op zwemles heeft zitten. De moeder die helpt op school en die haar zoons gek knuffelt (als ze het toelaten). Maar ik ben óók die moeder die haar dreumes ineens in de sneeuw vond, met alleen een luier aan. Die de buurvrouw aan de deur kreeg omdat haar peuter midden op de weg liep. Die haar kind kwijt was, al zat ze nog zo verantwoord in de speeltuin op een bankje een oogje in het zeil te houden. Ik ben een ouder, géén gevangenisbewaarder. Ik ben een mens en maak dus wel eens een fout. Ik schat situaties weleens verkeerd in. Ik ben niet onfeilbaar.

Ik gun kinderen enorm betrokken ouders. Van die knuffelbare. Van die eindeloos geduldige. Van die mensen die weleens wat fout doen, en dat beseffen en dan hun stinkende best doen om het goed te maken. Van die echte mensen, van vlees en bloed dus.

En ik gun die ouders, die zo lief en betrokken zijn en alles zo graag goed willen doen, een milde en steunende omgeving met een flinke dosis empathie. Dat als we zo’n vreselijk verhaal horen, onze eerste reactie een van medeleven is, in plaats van meteen met een dikke vinger te wijzen naar een ander.

 

Standaard afbeelding
Gabriëlle Jurriaans
Ooit ben ik begonnen als jeugdhulpverlener, maar heb me de laatste jaren helemaal op het schrijven gericht. Ik schreef eerder stukken over opvoeding voor onder andere NRC Next, De Groene, Vonk/ Volkskrant en voor verschillende tijdschriften en websites. Momenteel werk ik aan een boek en wil ik nieuwe projecten ontwikkelen, met name op het gebed van internetjournalistiek. Ik geniet erg van mijn twee 'knurften' waar ik elke dag van leer.
Artikelen: 58

Eén reactie

  1. Gelukkig zijn we net mensen. Ik ben een zorgzame, oplettende moeder en toch zijn mijn kinderen (3stuks) hier en daar wat gebutst, gehavend, kwijt geweest, vergeten en gevonden. Ze functioneren misschien wel beter, raken niet zo snel in paniek wanneer er iets mis gaat en durven buiten de lijntjes te gaan omdat ze ook hebben geleerd te herstellen. En die moeder van dat jongetje, misschien had ze gewoon de pechdag van haar leven. Arme vrouw.

Geef een reactie

slot pro jepang