Opvoeden in een ingewikkelde tijd

Waarom werken standaard tips en trucs zelden in de opvoeding? Gabriëlle vond geen kant-en-klare antwoorden op haar opvoeddilemma’s, maar leerde wel de essentiële vragen stellen.

De lieve hippies wisten niet wat ze zagen: in het gangpad van het megakleine bio-dynamische winkeltje lag een kind te krijsen. Rood aangelopen, snot uit zijn neus. Met zijn voeten trapte hij de biologische broden uit het schap. Beetje jammer alleen dat deze ontplofte kabouter mijn verantwoordelijkheid was.

Nu kunnen die dubbel-volkoren-spelt-bakstenen wel wat hebben, maar om mijn kind zo te laten liggen stond ook zo slordig. Ik raapte het overstrekte boze hoopje mens op van de vloer, probeerde hem in het wandelwagentje te wurmen waar hij fluks weer uitgleed en het hele circus begon weer opnieuw.

Beetje pips

Eenmaal uit de winkel en in de open lucht leek mijn peuter te bedaren. Ik viel neer op een kunstzinnig gemozaïekt bankje in de vorm van een drol en veegde het zweet uit mijn nek. Mijn hemel… waarom wilde ik ook alweer kinderen? Mijn peuter zat inmiddels net zo uitgeblust in zijn karretje. Beetje witjes en stil, nog onder de indruk van zijn eigen explosieve emoties.

Het goede nieuws is dat dit soort driftbuien doodnormaal zijn. In elke cultuur, in elk gezin liggen er wel eens kinderen op de grond te krijsen. Het slechte nieuws is dat niemand je vertelt dat die buien er een beetje bij horen. Dat kinderen op die leeftijd stoommachines zijn waar nog geen klepje op zit om de overdruk kwijt te raken. Dat als je twee bent de wereld flink ingewikkeld kan zijn, en je nog geen woorden hebt om al die gevoelens te kanaliseren.

Macht

Maar wat moet je nu doen aan die buien? Hoe kun je ze vakkundig en zo snel mogelijk de kop indrukken? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we de ogen van anderen niet zo op ons voelen als ons kind volkomen uit zijn plaat gaat? Net als elke andere ouder heb ik me verantwoordelijk gevoeld voor die buien. Als mijn kind iets doet dat de grenzen van normaal fatsoen overschrijdt, dan moet ik de superheld zijn die zorgt dat ze een kant-en-klaar trucje paraat heeft om mijn kind in het gareel te krijgen. Tenminste, dat lijkt de verwachting te zijn. De goegemeente die zegt: je moet duidelijk zijn, niet vragen, maar stellen: jíj bent de baas!

Wij ouders zijn een soort kruisridders, op zoek naar de heilige graal van de opvoeding

Want dat is wat de meeste mensen toch denken: zet je macht in en je kind doet vanzelf wat jij wilt. Maar wat als dat helemaal niet waar is? Ik zie ouders wel eens proberen hun macht in te zetten, maar ik zie zo’n kind eigenlijk nooit ervan bedaren. Soms gaan ze alleen maar harder gillen.

Wat als ik geloof dat een invoelende manier van omgaan met kinderen er uiteindelijk voor zorgt dat kinderen juist op de iets langere termijn zichzelf leren beheersen? Of je nu straft en streng bent, of gewoon rustig blijft en je kind begeleidt bij zijn driftbui: op de korte termijn kun je niets doen om de bui te stoppen. Maar op de langere termijn kun je met geduld er wél voor zorgen dat je kind leert zijn emoties beter te hanteren. En dus kies ik liever voor begrip dan voor strengheid.

Hardnekkige mythe

Ik kan met nog zoveel boeken of onderzoeken zwaaien, maar die mythe dat wij ouders kinderen moeten drillen en dat dat goed ouderschap is, is behoorlijk hardnekkig. In die zin zijn ouders die bewust met hun ouderschap omgaan pioniers. We proberen los te breken uit de vorm die generatie op generatie is doorgegeven. Wij moeten onze kinderen opvoeden in een ingewikkelde tijd, met technologie die honderd jaar geleden nog ondenkbaar was, met een overvloed aan informatie, in een maatschappij die niet meer uit groepen maar uit individuen bestaat. We moeten ons bedenken hoe onze kinderen zich in die wereld staande kunnen houden en hoe wij ze daar het beste bij kunnen helpen.

Die keuzes maken is niet eenvoudig. We hebben geen kaart waarop staat hoe we het moeten doen. Er bestaan geen opvoedwaarheden. Maar wat we wel weten is wat we voor onze kinderen willen, onze wensen, onze dromen. En ik droom dat mijn kinderen zelfstandige mensen zullen zijn, met een goed hart. Dat ze kunnen lachen, plezier hebben in het leven samen met anderen. Dat ze zich verbonden voelen met de wereld en de mensen om zich heen, dat ze een ander iets gunnen. Dat ze zichzelf kunnen zijn in liefdevolle relaties met anderen.

Stel de juiste vragen

Door die essentiële vragen te stellen, kun je je koers als ouder bepalen. Niet door klakkeloos bakerpraatjes te geloven, maar door zelf na te denken. Door zelf te groeien in het proces.

In die zin zijn wij ouders een soort kruisridders, op zoek naar de heilige graal van de opvoeding. We struikelen en krabbelen weer op, we vechten en onderweg slaan we nieuwe wegen in, we doen nieuwe inzichten op en vergeven onszelf voor een verkeerd genomen afslag. We geven niet op. We zijn helden die de generatie van morgen grootbrengen in een ingewikkelde tijd. En dat zou veel vaker tegen ouders gezegd mogen worden.

 

 

Standaard afbeelding
Gabriëlle Jurriaans
Ooit ben ik begonnen als jeugdhulpverlener, maar heb me de laatste jaren helemaal op het schrijven gericht. Ik schreef eerder stukken over opvoeding voor onder andere NRC Next, De Groene, Vonk/ Volkskrant en voor verschillende tijdschriften en websites. Momenteel werk ik aan een boek en wil ik nieuwe projecten ontwikkelen, met name op het gebed van internetjournalistiek. Ik geniet erg van mijn twee 'knurften' waar ik elke dag van leer.
Artikelen: 58

4 reacties

  1. Hoe komt het toch dat er steeds gedacht wordt dat het nu een ingewikkelde tijd is om kinderen op te voeden? Denken ze nu werkelijk dat het vroeger makkelijker was? Dat toen de tijd niet ingewikkeld was? Dat iedereen denkt dat kinderen gedrild moeten worden? Dat er geen enkele tussenvorm van opvoeden is of was? Het was NIET makkelijker om jullie generatie op te voeden, misschien zelfs wel moeilijker!! Maar helpt dat idee? Sorry Gabrielle, ik vind dat je erg generaliseert. Waarom niet gewoon accepteren dat het altijd moeilijk is om kinderen op te voeden, omdat ieder kind een andere aanpak nodig heeft? En omdat er zoveel mensen zo goed weten hoe jij je kind op moet voeden en denken dat ze al die kennis dan ook mogen spuien …

  2. Hallo Stephanie,

    Dank voor je reactie. Ik spreek natuurlijk voor eigen parochie hier, maar ik heb even zitten zoeken in het artikel waar je leest dat Gabrielle beweert dat deze generatie het moeilijker heeft dan vorige generaties? Ik zie 1 zin die daarop zou kunnen wijzen, namelijk “Wij moeten onze kinderen opvoeden in een ingewikkelde tijd, met technologie die honderd jaar geleden nog ondenkbaar was, met een overvloed aan informatie, in een maatschappij die niet meer uit groepen maar uit individuen bestaat.”
    Maar daarin lees ik alleen een conclusie die ze trekt over de huidige tijd, dat die anders is dan vroeger door ingewikkelde technologie waar we mee moeten dealen, maar ik lees nergens, zelfs niet impliciet, dat het *dus* vroeger makkelijker was, of een ander oordeel over vroeger versus nu? Alleen een conclusie over nu. Ik zie ook de generalisatie waar je over spreekt hier niet. Misschien dat je het net anders las of interpreteerde dan de bedoeling was?

  3. Beste Gabriëlle;
    Een mooi stuk met herkenning. Als een kind iets doet wat ik niet fijn vindt dan voel ik mij onmachtig. Ik zie een kind met zijn/haar eigen wil. En als ik boos wordt of comando’s ga geven helpt dat helemaal niet. Wel als ik de juiste vragen stel aan het kind. Of ze gewoon even laat. En er later op terug kom. Bij de vraag:”wat wil je nu bereiken met dit gedrag? ” heb ik zo vaak gezien dat de boosheid zo afneemt dat er weer een gewoon gesprek mogelijk is. En de vraag waarom kinderen iets doen is voor mij belangrijker dan de regel die wij meestal hebben! Wij merken dat de kinderen hier meer mee kunnen dan een regel. En in situaties meer zelf nadenken waarom ze iets doen of niet. En het dan ook uit kunnen leggen.
    Ik wil graag een gedeelte citeren in een weblog van mijzelf deze week als je het niet erg vindt!
    http://www.gezinshuisvader.nl
    Groet André

Geef een reactie

slot pro jepang