Waarom ‘schermtijd’ de relatie met je kind kan schaden

Schermtijd is een ‘big issue’ voor veel ouders. Ouders zijn vaak bang dat (veel) televisie kijken, internetten of gamen een kind kan schaden. Is die angst terecht? Heleen twijfelt daaraan en doet het met haar dochter anders.

 

Inspiratie over omgaan met kinderen vind ik vooral bij mensen die een groot vertrouwen in kinderen aan de dag leggen, zoals bijvoorbeeld bij Peter Gray, professor in de Psychologie aan Boston College. Hij vroeg zich af wat er klopt van allerlei waarschuwingen over gamen. Hij legt in dit artikel uit dat kinderen niet lijden aan het vrijwillig doorbrengen van tijd achter schermen, maar wel als hun ouders hen sturen en begrenzen. Deze kinderen lijden door gebrek aan autonomie en vrijheid. Misschien zijn het juist deze behoeften die kinderen bij het gamen ingevuld krijgen? In situaties waar volwassenen het voor het zeggen hebben, worden kinderen misschien behandeld als idioten die constant sturing nodig hebben. Maar bij het gamen zijn zij ‘in charge’, krijgen zij de kans om moeilijke problemen op te lossen en uitzonderlijke vaardigheden te tonen, zo voert Gray aan. Gray omschrijft in praktijkvoorbeelden wat kinderen zoal kunnen leren van hun digitale activiteiten, zelfs van de meest stompzinnige televisieprogramma’s. Ook vraagt hij zich af waarom we het gewoon vinden dat kinderen uren achtereen in de schoolbanken moeten zitten, en we bezorgd zijn als een kind uren, geheel vrijwillig, achter de computer doorbrengt.

Mythes en angsten

Kinderen die veel achter schermen zitten zouden vaker overgewicht krijgen, minder buiten spelen, minder sociaal vaardig zijn of zelfs psychisch ongezond, en agressie zou toenemen door het spelen van videogames met agressieve content. In bovengenoemd artikel brengt Gray nuance aan en beschrijft hij hoe de wetenschap deze mythes en angsten weerlegt. Zo blijken kinderen die geregeld gamen juist minder last te hebben van overgewicht, zijn ze sociaal meer betrokken en houden ze meer van buitenspelen in vergelijking met hun niet-gamende leeftijdsgenoten. Gray voert ook aan dat er wat hem betreft weinig verschil is tussen videospel met agressieve content, en boeken met agressieve inhoud. Die laatste zijn maar al te vaak verplichte kost op school! Uit onderzoek bleek ook dat gamen het leggen van contacten en vriendschappen bevordert, zowel online-vriendschappen als vriendschappen in de fysieke wereld.

Gezamenlijk maakten wij de afspraak dat we tijdens het eten geen schermen gebruiken, om met aandacht bij elkaar te zijn

Het gereedschap van de tijd

Peter Gray legt uit dat het in de natuur van kinderen zit om het gereedschap van hun tijd te gebruiken. Instinctief herkennen zij het belang ervan voor hun leven, voor hun toekomst. In vroeger tijden bestonden de belangrijkste gereedschappen uit bijvoorbeeld pijlen, bogen, bijlen en messen. In onze tijd is de computer onbetwist hét belangrijkste instrument. Kinderen hebben dus heel goede redenen voor hun digitale bezigheden. Natuurlijk is elk kind anders, het ene kind geeft er de voorkeur aan uren achtereen te lezen of te gamen, terwijl het andere kind zich veel liever vermaakt met voetballen, vissen of dansen. In elk geval ken ik geen kind dat niet speelt met het instrument van onze tijd!

Artikel gaat verder onder de video

De vele voordelen van internet wil ik mijn dochter (8 jaar) niet onthouden. Ook kies ik ervoor vanuit vertrouwen met haar om te gaan. Ik geloof dat het zo belangrijk is dat een kind de kans krijgt om zelf zijn of haar levenspad te ontwikkelen. Bij ons dus geen begrenzingen voor hoe mijn dochter haar vrije tijd doorbrengt. Hoewel er dagen zijn dat ze niet omkijkt naar de computer of televisie, zit ze op andere momenten uren achter het scherm. Van dansen op liedjes tot het bekijken van allerhande filmpjes en het spelen van spelletjes, ze vindt het heerlijk. Gamen doet ze (nog) niet, ik weet niet of ze daar interesse voor gaat krijgen. Intussen pikt ze graantjes mee van de Engelse taal; “Mama, wat betekent dit?” Dankzij haar internet-activiteiten wisselen wij met regelmaat uit over onderwerpen zoals bijvoorbeeld pesten. Kansen, voor ons allebei, om onze waarden met elkaar te delen en verder te ontwikkelen.

Gezamenlijk afspraken maken

Ook houdt mijn dochter, redelijk als kinderen zijn, rekening met mij. Als ik bijvoorbeeld last heb van het volume, gebruikt ze haar hoofdtelefoon of ze gaat naar haar kamer met het apparaat. En gezamenlijk maakten wij de afspraak dat we tijdens het eten geen schermen gebruiken, om met aandacht bij elkaar te zijn. In mijn dochters woorden: “Voor de gezelligheid doen we dat hè mama?” Behalve als er pizza op het menu staat, want dan kijken we graag een film of ‘Eén tegen 100’! Wat betreft de mythes over overgewicht en inactiviteit: mijn dochter heeft naar schatting een gemiddeld gewicht. Ze houdt, naast televisie kijken en internetten, óók van bomen beklimmen, waveboarden, skeeleren, zwemmen. Van tekenen, voorlezen, met kralen werken en… Er zijn nog zoveel andere dingen die ze graag doet. Met een aantal kinderen in haar omgeving beleeft ze innige vriendschappen. Kortom, de angstige waarschuwingen over overgewicht, sociale isolatie en agressie, bleken tot nu toe in ons geval…tja… echte mythes.

Leef je waarden

Sommige ouders vinden het onbegrijpelijk dat hun kind veel tijd doorbrengt met internetten, al dan niet op mobieltjes. Als je zelf bepaalde ideeën en gewoontes hebt, kan ik me voorstellen dat het lastig is als je kind op dat vlak andere keuzes maakt. Toch heeft het internetgedrag van kinderen meestal geen concrete gevolgen voor ouders; het kost de ouders geen extra tijd, geld of energie. Met het (gedeeltelijk) online doorbrengen van hun vrije tijd, staan deze kinderen de behoeften van hun ouders geen strobreed in de weg. Dat laatste maakt het een treffend voorbeeld van een waardenconflict. Als ouder en kind verschillende waarden hebben, hoeft de relatie daar niet onder te lijden, zolang zij elkaar vrij laten de eigen waarden te leven. Maar de relatie tussen ouder en kind kan wel schade oplopen wanneer ouders hun waarden opleggen aan hun kind. Wanneer die ouders bijvoorbeeld bepalen hoe hun kind vrije tijd mag doorbrengen, zij de keuzemogelijkheden van hun kind inperken. Dat kinderen nog het meeste leren van het voorbeeld dat belangrijke volwassenen in hun leven geven, is algemeen bekend. Als ouder je waarden leven, lijkt mij daarom effectief. Welke vaardigheden nog meer doeltreffend zijn als je graag je waarden zou overdragen aan je kind, beschrijf ik in dit artikel.

In essentie zeggen we: ‘Ik vertrouw jou de controle over je leven niet toe!’ ~ Peter Gray

Hoe gaat dat bij jullie?

Het advies van Peter Gray: “Denk nog eens na voor je een kind beperkt in het gamen, en begrens je kind dan niet” –  neem ik ter harte. De mythes en angstige waarschuwingen die de ronde doen bleken voor ons gezin ongegrond. Ik ben benieuwd hoe dat gaat in jouw gezin, hoe sta jij erin, welke adviezen volg jij? En, hoe is dat voor je kinderen?

Standaard afbeelding
Heleen Bos
Heleen is moeder van een meisje van 7 en woont in Ede. Ze werkt als Gordon trainer en verpleegkundige. Ze heeft een diep verlangen dat een responsieve en sensitieve bejegening van kinderen meer voet aan de grond krijgt in ons land en de hele wereld.
Artikelen: 7

11 reacties

  1. Al deze technologie, of het nu social media of games zijn, is gebaseerd op het ‘verslaven’ van de gebruiker. Je kind hiermee om leren gaan door restricties op te leggen heeft niets met gebrek aan vertrouwen te maken.

     https://www.wired.com/2017/03/irresistible-the-rise-of-addictive-technology-and-the-business-of-keeping-us-hooked/

  2. Dit blijft een interessante discussie en ik ben er zelf ook nog niet uit met mijn zoon (van 4,5). Ja, social media en games zijn ontworpen om meer en meer gebruikt te worden, maar social media en games (of drugs, of alcohol) zijn niet de oorzaak van verslaving: http://www.huffingtonpost.com/johann-hari/the-real-cause-of-addicti_b_6506936.html

    De manier waarop de gemiddelde Kroost-lezer met zijn/haar kinderen wil omgaan legt (op zijn minst in theorie) de basis voor een ‘resilient personality’ – iets dat al begint met zorgen voor een veilige hechting in de babytijd.

    Maar los daarvan zijn er ook wetenschappers die zeggen dat het kijken naar een scherm an sich al schadelijk is voor het zich ontwikkelende brein ( https://handsonotrehab.com/screen-time-brain-sensory-processing/ ). Kortom, het is allemaal waar op zijn eigen manier. Om het simpel te houden, dat ouderschap 😛

  3. Ik ben het hier zo NIET mee eens. Het vele gebruik van computer tv en tablet is bewezen schadelijk voor ogen, en zorgt voor mindere hersenontwikkeling. Omdat 3d veel meer informatie geeft dan 2d. Daarnaast worden schermen maar al te vaak gemakzuchtig gebruikt als oppas, zodat de kinderen vermaakt worden. En dan heb ik het niet over een half uurtje tijdens het eten koken natuurlijk. Maar onbeperkt scherm is dus ook beperkt quality time met elkaar, samen iets ondernemen. Beperkte creativiteit. En laat kinderen zich ook gewoon even vervelen, want ook dat is super belangrijk. En een kind van 8 kan dit alles gewoon niet overzien. Die kiest voor fijn en makkelijk, logisch. Dat is dus de taak van de ouders, om daarin te sturen en te begeleiden.

  4. Ik ben het hier, wat betreft de algemene stelligheid ervan, niet mee eens.
    Bij mijn oudste zoon heb ik dezelfde ervaring gehad. Hij kon en kan volledig zelfgereguleerd enorm veel leren van of plezier hebben in het omgaan met computer. Kiest leuke of interessante filmpjes, leert zichzelf vaardigheden aan, kiest spellen waar veel uitdaging in zit etc. Daarnaast heeft hij zijn vrienden en leest hij ook graag, knutselt en bouwt en wat al meer. Hij is nu 14 en is als resultaat daarvan een kei in programmeren, spreekt Engels en leest Engelstalige boeken. Alleen maar positief.
    Mijn jongste zoon daarentegen, blijkt uit ander hout gesneden. Tot mijn eigen schrik en frustratie, want ik wil hem uiteraard liefst dezelfde autonomie geven. Maar hij blijkt er een enorme verslaving door ontwikkeld te hebben, hij heeft het niet in de hand. Hij staat steeds vroeger op om op de computer te kunnen, heeft slaaptekort en zoekt excuses om niet naar school te gaan. School wordt sowieso steeds stommer bevonden en zou hij liefst ruilen voor hele dagen alleen maar computeren. Hij heeft geen doel meer achter het scherm, zoekt amper nog naar filmpjes of spellen die hem interesseren maar klikt stom door op wat hem aangeboden wordt. Ook als hij de inhoud niet begrijpt. Ik zag hem steeds vaker naar dingen kijken die helemaal niet geschikt zijn voor zijn leeftijd (hij is 7, inhoud met veel gescheld en verwijzingen naar seks) en wanneer ik hem vroeg waar hij naar keek had hij geen antwoorden meer. Bovendien verloor hij elke vorm van creativiteit, initiatief en interesse in andere zaken. Hij kon niet alleen niets meer bedenken om mét zijn scherm te doen (behalve slaafs verder klikken), hij kon al helemaal niet meer bedenken wat hij buiten het scherm kon doen…
    Op dat moment heb ik besloten dat autonomie hem niet verder zou helpen en heb ik ingegrepen. Schermtijd is nu enorm beperkt (ja, door mij opgelegd) en ik probeer hem weer actief te tonen wat er nog bestaat aan mogelijkheden van vrijetijdsbesteding. Hij bouwt weer knikkerbaantjes van kapla, we gaan vaak buiten steppen, hij leest strips etc. Hij is duidelijk nog niet geheel afgekickt, maar ik zie tenminste een klein beetje weer wat inspiratie terugkeren.

  5. Ook ik ben het hier ABSOLUUT NIET mee eens. Veel beeldschermen is in mijn optiek absoluut schadelijk, zowel voor bv ogen als aan alle straling waar je kind aan blootgesteld wordt. Als ik mijn puberstiefzoon zijn gang laat gaan zit hij van ‘s ochtends tot ‘s nachts non-stop op zijn telefoon ‘te niksen’. Een keer ‘valsspelen’ Ok, maar dagelijks?! Nee hoor- hier begrens ik absoluut in. Bij mijn peuter en kleuter idem, even op de iPad of telefoon een spelletje squla of we zoeken interessante filmpjes oid, maar ook dit begrens ik.
    Geen grenzen lijkt me met het oog op game-verslaving ook nogal n dingetje…

  6. Ik begrijp dit artikel wel. Als ouder van twee puber zonen dacht ik in het begin ook oje wat nu. Wij kennen deze tijd niet. In mijn eigen kindertijd kon ik enkel op woensdag middag kinderbios op tv kijken en speelde de buurjongen iets van een computer spel. Maar wat doe ik nu als volwassene? Ik werk de hele dag op mijn computer en onderhoud mijn sociale contacten via mijn mobiel en lees artikelen op een tablet. Daarnaast wil ik ook als van zelf bewegen en naar buiten. Laat een kind zich zelf zijn en ontdekken. Geef aan dat je momenten van de dag graag samen bent zoals aan tafel of even kletsen op de bank of samen een bordspel of kaarten spelen. Laat zelf zien hoe je alles afwisselt. Bemerk je een onhoudbare dwang om constant online te zijn bij je kind, bespreek dat dan. Wat er gaande is en wat je ziet gebeuren. Dat je leven niet beheerst hoeft te worden door een apparaat of een andere persoon. Samen praten en samen bedenken of er ook voldoende momenten zijn van fysieke interactie. De hele dag op school is de hele dag sociaal presteren. Daarna thuis even tot rust komen met een scherm kan geen kwaad. Vraag wat je kind heeft gekeken. Ontdek wat hij of zij beleefd en ondertussen leert. Met 11 jaar begrijpt hij behoorlijk engels. Kon zich uiten in Schotland en begreep de vragen. Had ik niet gekund op die leeftijd met mijn Paddington boekje en de beren boot op tv. Verder maakt hij veel contact tijdens het gamen met vriendjes. Krijgt inzicht in het voetbal spel tijdens fifa. Loopt gerust de 10 km tijdens de avond4daagse. Gaat 3x per week trainen en speelt zijn wedstrijd iedere zaterdag. Fietst 2km naar school elke dag. Ik weet t niet wat hier nou zo slecht is aan wat beeldscherm tijd. De oudste is 17 en kon wel eens te fanatiek opgaan in het fifa spel dan was het geen spelletje meer. Dan vlogen de controlers door de lucht. Maar dat heeft de jongste ook bij een levens echt potje tafeltennis. Leren omgaan met verlies en samen spel beleven. Het recht van de scheidsrechter. Afspraken maken en bespreken. Daar draait het om. Afwisselen en sturen op zelf kritisch blijven nadenken. Kinderen kunnen zoveel meer dan wij denken.

  7. Het lijkt mij een kwestie van én/én. Wel of niet beperken kan allebei het beste zijn. Maar zoals ik het artikel lees, ga je eerst uit van vertrouwen. En dat zou ik ook doen. Eén van mijn favoriete quotes is “een probleem is pas een probleem als het een probleem is”. Dus laat je kind in eerste instantie vrij. En kijk wat er gebeurt.
    Aan de andere kant kan het ook zijn dat je kind om wat voor reden dan ook zichzelf daar niet in begrenzen en dan heeft hij of zij jou nodig als het echt uit de hand loopt. Ik zeg dan altijd “Wees maar blij dat je nu nog een ouder hebt die je helpt om het te begrenzen, als je straks volwassen bent, dan moet je dat helemaal zelf kunnen”. Voor pubers bijvoorbeeld kan het echt té moeilijk zijn om het zelf in de hand te houden. Dan zul je als ouder toch echt wel moeten ingrijpen. Maar dan is daar ook een reden voor, namelijk dat de gezondheid echt van je kind in gevaar komt.

  8. Dank voor dit artikel en andere geluid! Ik word zo moe van de dogma’s in het ouderschap. Zo ook bij ‘waarschuwingen’ van tv of IPad kijken. Ik zie bij mijn dochter, dat ze er zelf genoeg van heeft op n gegeven moment. En dat ze idd net zo lief speelt, bakt, praat, lacht, slaapt zoals we doen als mensen die vrij zijn en mogen leven. Je kunt je kind heel goed grenzen geven op momenten dat t nodig is. Maar vooraf spastisch omgaan met schermtijd, word idd gedaan uit angst. Waar je bang voor moet zijn als ouder, zijn andere dingen. Niet genoeg samen zijn bijv. Dat je geen tijd meer hebt om je in te mogen vervelen. Als het de spuigaten uitloopt, is een afspraak maken over tijd achter het scherm een goeie optie.

  9. Wij laten onze zoon vrij in zijn tijd op de tablet. Wij kijken samen en doen samen spelletjes op zijn tablet. Wij merken dat wij hem vertrouwen goed voor zijn zelfvertrouwen is. Blijkt dat tijdens vakanties de tablet niet meer interessant is en buitenspelen, zwemmen en met zijn speelgoed spelen weer hot zijn.

  10. dit vind ik zo een interessante insteek. Schermtijd is bij mij en mijn man een stevig discussiepunt. Ik redeneer vanuit angst, angst voor te veel schermtijd. Mijn man ziet er minder graten in. Nu wou ik op zoek gaan naar waar die angst bij mij vandaan komt en waar ik dan wel bang voor ben: dat mijn zonen niet creatief genoeg leren denken, te weinig bewegen, overgewicht ontwikkelen, slechte ogen,…? Is dat de angst? Of schuilt er meer achter: dat mijn zonen niet zouden ‘passen’ in het ideaal beeld van een kind, nl buiten spelend, gezond, natuurlijk, zonder bril. Ai. Wat als hij idd te dik bevonden wordt, of een bril moet dragen? In feiten ben ik denk ik bang dat hij gepest zal worden en/of zich niet goed zal voelen in zijn vel. Dat is vermoedelijk de echte angst die achter mijn krampachtige manier van omgaan met schermtijd schuilgaat. Als ik dit opiniestuk lees, voel ik me meteen pakken beter. Vertrouwen in het sleutelwoord. Vertrouwen in onszelf als ouder, in mijn zonen én vertrouwen in het proces, de zoektocht naar evenwicht en problemen oplossen als ze zich stellen ;). Dank hiervoor.

  11. Dit is geen gemakkelijke discussie. We hebben 3 kinderen en de oudste is nu 18. Inderdaad vertrouwen moet er zijn en is de basis. Elk kind is anders. De ene is een engel, de andere een bengel…

    We hanteren fundamentele huisregels (elkaar helpen, eens tijd maken voor een ander, groots dromen,…) en dat is onze basis. Deze regels maken… vrijheid mogelijk en zijn een referentiepunt.

    Schermtijd past daar in. Met de kinderen zijn regels overlegd… en ze schrikken hoe makkelijk het is om te hangen in de zetel en te blijven hangen. Daarom gebruiken we software – zie schermtijd.online – om de eigen gekozen regels aan te houden.

    Haalt de bengel te hard uit dan halen we leuke dingen weg, waaronder ook schermtijd. Een welgemeende sorry in woord en daad is dan het eerste om weer samen op dreef te komen. Gezin zijn doen we samen… en af en toe moet je de regels stellen.

    Ter info met de app kunnen we toestellen ook beperken tot sommige functies (alleen maar bellen etc.) én het goede is dat de app over alle toestellen heen werkt. 3u schermtijd betekent concreet 3u in totaal op smartphone of tablet of computer.. De kinderen kunnen zelf kiezen wat ze gebruiken, maar de totale tijd is 3u.

    En s’ nachts: ligt de smartphone in de schuif én is er geen internet.

Geef een reactie

slot pro jepang